Minimalisme, het bewust kiezen voor datgene echt belangrijk voor je is en de rest elimineren, is niet enkel toepasbaar op de hoeveelheid spullen die je bezit. Cal Newport stelt in zijn nieuwe boek ‘Digitaal Minimalisme – Doelbewust omgaan met digitale overvloed’ dat de minimalistische denkwijze ook zeer goed toepasbaar is op onze digitale levens. Immers, deze digitale middelen kosten ons steeds meer tijd en aandacht en dat gaat ten koste van andere, misschien wel belangrijkere, zaken. De centrale vraag is dus: hoe is jouw relatie met je schermen?

Digitale prikkels

In zijn boek stelt Newport namelijk dat onze huidige relatie met digitale middelen zoals social media helemaal niet de relatie is waar we ooit om hebben gevraagd. Waar Facebook bijvoorbeeld ontstond als een soort digitaal adresboek waar je je vrienden en vriendinnen kon opzoeken, is het inmiddels een platform waar we soms uren per dag zoet mee zijn en waardoor we soms zelfs minder afspreken met vrienden in real life.

Het bizarre is dat Facebook niet onze levens binnen kwam met de belofte om ons sociale leven radicaal te veranderen: het was gewoon interessant, maar niet meer dan dat en daar leek ook geen behoefte aan. Toch, door de steeds verdere digitalisering, waaronder de opkomst van smartphones, kregen digitale prikkels beetje bij beetje een steeds grotere rol in onze levens. Inmiddels sluipen er dagelijks vele tientallen notificaties, statusupdates en foto’s onze levens in.

Opkomst van het digitale tijdperk

Je kunt je dan afvragen of dat nu eigenlijk wel zo’n probleem is. Immers, sociale media en andere digitale media bieden ons ook allerlei voordelen: we kunnen overal de weg vinden met Google Maps, we kunnen via Whatsapp laten weten als we wat later bij een afspraak zijn en via Instagram blijf je op de hoogte van de belevenissen van je vrienden, familie en kennissen. Echter, er zijn ook andere gevolgen. Eén ding met aandacht doen is iets wat we zijn verleerd, vaak ben je bijvoorbeeld aan het mailen of en podcast aan het luisteren terwijl je tv kijkt of kookt. We worden de hele dag gebombardeerd met appjes, notificaties, nieuwsberichten en links.

En dit is nog maar het begin: de overgang naar het digitale tijdperk is pas net begonnen. De eerste ernstige gevolgen van de opkomst van dit tijdperk beginnen zichtbaar te worden: zo voelen jongeren die veel tijd doorbrengen op sociale media zich eenzamer dan ooit, neemt ons concentratievermogen zienderogen af en hebben we steeds meer sociale angsten, met als resultaat dat we ons nóg vaker terugtrekken in de digitale wereld.

Digitale detox

De hoogste tijd dus om je eigen relatie met digitale middelen onder de loep te nemen. Heb je bijvoorbeeld wel eens geprobeerd om een paar dagen je telefoon thuis te laten of zou je dat nooit doen? Voel jij je telefoon wel eens trillen in je broekzak, terwijl dat achteraf niet zo blijkt te zijn? Trek jij je terug in sociale settings door op je telefoon te kijken?  Of heb je terwijl je dit leest eigenlijk geen idee wat jouw relatie met digitale media is?

Cal Newport stelt in zijn boek dat een ‘digitale detox’, waarbij je probeert je digitale consumptie te verminderen, meestal weinig zoden aan de dijk zet omdat gemakzucht, in combinatie met de geconstrueerde aantrekkingskracht van de aandachtseconomie, je standvastigheid zal doen afnemen zodat je weer afglijdt naar de beginsituatie. Hoe doe je het dan wel? Hoe kies je dan voor meer offline, minder smartphone en minder schermtijd?

Digitaal minimalisme

Digitaal minimalisme is het antwoord. Vanuit deze benadering kies je jouw essentiële technologische middelen en neem je afscheid van al het andere. Het gaat over het stellen van een essentiële vraag: helpt deze vorm van technologie mij bij mijn belangrijkste waarden in het leven? Om een antwoord te vinden op deze vraag stelt Newport een ‘proces van digitaal opruimen’ voor, bestaande uit drie stappen:

1. Reserveer een periode van dertig dagen waarin je afziet van alle optionele technologieën in je leven. Een technologie is optioneel tenzij je tijdelijk afwezigheid het dagelijkse verloop van je werk- of privéleven zou schaden of aanzienlijk zou verstoren.
2. Tijdens de periode van dertig dagen onderzoek en herontdek je bezigheden en gedragingen die voldoening en betekenis geven.
3. Aan het eind van deze periode begin je met een schone lei en breng je de optionele technologie weer terug in je leven. Bepaal van elke technologie die je herintroduceert welke waarde deze heeft in je leven en hoe je de technologie specifiek gaat gebruiken om de ware te maximaliseren.

Als ik kijk naar mijn eigen digitale gedrag denk ik dat het waardevol is om mijn relatie met technologie te herevalueren. Daarom ga ik dertig dagen op onderzoek. To be continued…

Marlous van der Veen

Marlous vindt de transitie van nu naar de nabije en verre toekomst prachtig. Het is haar doel om tot andere oplossingen te komen en daarmee te experimenteren. Niet omdat ze niet wil of kan accepteren hoe het nu is, maar omdat ze wil bijdragen aan hoe het kan zijn. Dat doet ze op drie manieren. Professioneel, als duurzaam strateeg in de energiewereld. Wetenschappelijk, door PhD onderzoek naar de energietransitie. Persoonlijk, door dagelijks te experimenteren met duurzaam leven en minderen in onze wereld van meer. Volg haar hersenspinsels via Instagram of lees mee op haar blog Minimalist Millennial.

www.minimalistmillennial.nl